نما ساختمان : انواع نما، ویژگی‌ها و کاربردهای آن

کلمه نما در اصل از کلمه ایتالیایی “فاچیاتا” ریشه می گیرد. به عنوان بیرون یا تمام وجوه خارجی یک ساختمان تعریف می شود که به آن نما ساختمان می گویند. این اصطلاح اغلب برای اشاره به نمای اصلی یا جلوی یک خانه استفاده می شود.

نمای ساختمان یکی از مهمترین عناصر ساختمان است، زیرا به عنوان مانع اولیه در برابر عوامل جوی خارجی عمل می کند. مانند: باران، برف، باد، یخبندان، آفتاب و غیره که می تواند به سلامت سازه آسیب برساند 

به همین دلیل، انتخاب یک سیستم نما که از این خطرات محافظت می کند و در عین حال به دستیابی به مصرف انرژی کمتر، کاهش هزینه های نگهداری و بهبود آسایش ساکنان کمک می کند، بسیار مهم است.

در ادامه انواع مختلف نما یا دیواره های خارجی مورد استفاده در معماری و همچنین ویژگی های هر یک از آنها را بررسی میکنیم.

نما ساختمانی سبک وزن

نمای سبک یک نوع نما است که به ساختار مقاوم ساختمان می چسبد، اما بخشی از آن را تشکیل نمی دهد. به پایداری ساختمان کمک نمی کند. پس نمای سبک باید طوری طراحی شود که بارهایی را که بر اجزای آن فشار وارد می کند، تحمل کند.

موادی که معمولا برای روکش دیواره فلزی استفاده می شود شامل شیشه و فلز است.

برخی از مزایای خاص سیستم نما سبک، سهولت نصب و میزان نوری است که به داخل ساختمان می‌دهد.

در مقایسه با سایر انواع نما، نماهای سبک وزن عایق حرارت و صدا کمتری دارند و هزینه های نگهداری بالاتری در میان مدت و بلند مدت دارند.

این نوع نما عمدتاً در ساختمان های اداری متوسط و بلند نصب می شود.

نما ساختمانی سنگین وزن

همانطور که از نام آن مشخص است، این نوع نما از مصالح ساختمانی با وزن زیاد ساخته می شود. برای اینکه نمای ساختمان سنگین وزن در نظر گرفته شود، میانگین وزن نما در هر متر مربع باید بالای 100 کیلوگرم باشد.

در این دسته انواع مختلفی از نماها را می‌یابیم که بسته به نیازهای عایق حرارتی،ممکن است باربر یا خود نگهدار باشند . همچنین ممکن است دارای محفظه هوا باشند یا نباشند.

نمای پیش ساخته

این نوع نما عمدتاً از قطعات های پیش ساخته تشکیل می شود که به یکدیگر متصل می گردند یا در محل مونتاژ می شوند. اجزای این نماها به صورت صنعتی در کارخانه های بسیار مکانیزه ساخته می شوند و اغلب از پنل های چوبی و بتنی استفاده می شود.

از مزایای اصلی این نوع نما سرعت و سهولت نصب و همچنین هزینه کمتر نسبت به سایر سیستم ها است. برای اشاره به معایب این نوع نما می توان به این اشاره کرد که  گزینه های طراحی محدودتر است.

نماهای پیش ساخته معمولا در کارخانجات صنعتی و مراکز خرید بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.

نما خانه با طراحی سنتی

این طبقه بندی شامل نماهایی است که از مصالح ساختمانی سنتی مانند آجر، سنگ، چوب، سرامیک و غیره استفاده می کنند.

برای مزایای این نوع نما می توان گفت  که ساخت آنها پیچیدگی کمتری دارد، نصب سریع و هزینه پایین دیگر مزایای نمای سنتی است.

از طرفی از آنجایی که نماهای کلاسیک دارای محفظه هوا یا عایق نیستند، عایق حرارتی و صوتی کمتری دارند که به معنای صرفه جویی کمتر در مصرف انرژی است.

نمای ساختمان با سیستم عایق حرارتی خارجی ETI

سیستم های ETI (عایق حرارتی خارجی) شامل نصب صفحاتی از مواد عایق در اطراف ساختمان است که توسط ملات محافظت گشته، به دیوار نگهدارنده چسبیده یا به صورت مکانیکی نصب می شود.

سپس سیستم با روکش یا روکشی که با زیبایی شناسی ملک مطابقت دارد تکمیل می شود.

بیشترین مواد مورد استفاده در جنبه عایق یک سیستم ETI عبارتند از پلی استایرن منبسط(ESP) ، پلی استایرن اکسترود(XPS)، پلی استایرن منبسط گرافیت(ESP-G) و پشم معدنی(MW).

از آنجایی که سیستم ETI دارای یک لایه عایق است، پل های حرارتی و خطر تراکم آنها را کاهش می دهد.

بنابراین، سیستم ETI گزینه ای است که سطح خوبی از کارایی را نسبت به قیمت خود فراهم می کند، زیرا هیچ هزینه ای از یک سیستم چارچوب ناشی نمی شود.

نمای ساختمان به وسیله روکش ضدباران

وکش باران یا سیستم نمای تهویه ای از یک دیوار باربر، یک لایه عایق و مواد روکشی تشکیل می گردد که با استفاده از یک سازه نگهدارنده به ساختمان ثابت می شود.

تفاوت اصلی این سیستم با سیستم ETI این است که دارای یک حفره هوا بین دیوار و مواد روکش است.

اگرچه نصب این سیستم پرهزینه‌تر و پیچیده‌تر است، اما این هزینه و پیچیدگی با توجه به اینکه مزایای این نوع نما بسیار زیاد است می توان گفت که در دراز مدت مقرون به صرفه است.

در تصویر بالا “اثر دودکش” که در داخل حفره هوا رخ می دهد به این معنی است که هوای گرم از بالای نما وارد می شود و پس از یک گردش دوباره از آنجا خارج می شود. در ماه های تابستان، این پدیده همرفت طبیعی به معنای تجدید هوا است که از گرم شدن بیش از حد جلوگیری می کند. از طرفی در زمستان هوا زیاد گرم نمی شود و در داخل خانه باقی می ماند. گرما از بین نمی رود، که به صرفه جویی در انرژی ناشی از گرمایش کمک می کند.

علاوه بر این، روکش ضد باران یک لایه حفاظتی اضافی در برابر تراکم و نفوذ آب ایجاد می‌کند و همچنین به کاهش ایجاد ترک‌ها و شکاف‌ها در ساختمان کمک می‌کند، زیرا تغییرات دمایی کمتری را متحمل می‌شود.

اینها تنها برخی از دلایلی است که چرا روکش ضد باران کارآمدترین سیستم نمای خارجی موجود در حال حاضر است.